smaakmakers 1
tekst: Michael Barzilay
fotografie: Sem Rietstap
‘Ik ben altijd in volle glorie zichtbaar’
Venus Bijleveld is bekend als dragqueen Ma’MaQueen en is daarnaast spreker en modeontwerper.
Venus Bijleveld gaat onder meer door het leven als dragqueen, dragperformer en identificeert zich als een non-binaire transfemme. Als Ma’MaQueen verwierf ze nationale bekendheid door haar deelname aan het eerste seizoen van Drag Race Holland.
‘Pride is natuurlijk een viering van seksuele gender- diversiteit op de meest interseksuele manier. Maar het feit dat het nog nodig is, komt doordat er de rest van het jaar nu eenmaal nog steeds veel sociale onveiligheid is. Niet alleen fysiek, maar ook op de werkvloer of op straat. Veel mensen hebben een mening over diversiteit, maar heel weinig kennis. Wat er voor nodig is, is systematische verandering. Dat er meer kennis komt, meer acceptatie. Alle vormen van polarisatie zitten dat in de weg. Het heeft allemaal te maken met beeldvorming. Er moet meer geluisterd worden naar de lhbtiq+-community en minder angst zijn voor onwelwillende meningen; accepteer de meningsverschillen! Er is weleens tégen míj gedemonstreerd. Toch geef ik deze mensen graag de ruimte, want ze hebben ook recht om te demonstreren. Maar dan moeten wij ook het recht krijgen om een tegendemonstratie op te zetten. En dat er daarna een gesprek op gang wordt gebracht. Maar begin niet meteen met oordelen. We moeten juist leren van elkaar. Ik ga altijd in full beat over straat en ben in alle glorie zichtbaar. Iedereen zegt altijd tegen mij: ‘Oh, ik vind het zo dapper van jou dat je zo over straat durft en dat je het allemaal maar doet.’ En dan denk ik: Ja, als ik het niet doe, dan houd ik mezelf tegen. Dat is de grootste vorm van zelfpijniging. Ik kan er ook niets aan doen dat ik met een bepaalde voorkeur ben geboren, maar ga mezelf niet opsluiten in een kast. Ik geef ook veel voorlichting bij bedrijven die bezig zijn met inclusiviteit en diversiteit en geen flauw idee hebben hoe ze dat moeten bereiken. Daarnaast help ik als Ma’MaQueen de queercommunity en jongeren die het moeilijk hebben en thuis niet zichzelf kunnen zijn. Verder praat ik veel met mensen die beleid voeren. Ik wil zelf niet de politiek in, maar wel mijn mensen vertegenwoordigen bij de politiek.’
smaakmakers 2
tekst: Mark Boninsegna
fotografie: Sem Rietstap
‘Misschien komen we ooit in Utopia’
Berry Dijkstra is designverzamelaar, curator en composition artist.
Berry is geboren en getogen in Leeuwarden. Van jongs af aan trekt de architectuur en weidsheid van het water van Rotterdam hem aan en dat doet hem uiteindelijk op zijn 22ste besluiten naar Rotterdam te verhuizen. Hij woonde 20 jaar in Rotterdam, maar als zijn relatie uitgaat, besluit hij om zich in Valencia te vestigen. Als onder meer composition artist bestaat zijn werk bij de gratie van anderen en probeert hij werelden samen te brengen die op het eerste gezicht niets met elkaar gemeen hebben.
‘Pride is a protest. Op momenten zoals de Pride Week laten we ons zien en daarmee ook dat we blijven strijden voor emancipatie en gelijke rechten. Om dit te kunnen bereiken, is er ook een grote rol voor hetero’s weggelegd. We hebben het hele jaar allies nodig die zich uitspreken en mensen aanspreken als er gediscrimineerd wordt. Wij, Nederlanders, doen alsof we heel tolerant en progressief zijn, maar Nederland staat pas op plaats dertien qua regeringsbeleid voor lhbtiq+-rechten. Toen ik zelf jong was, ben ik eigenlijk nooit heel activistisch geweest. Naarmate ik ouder werd en de wereld waar we met z’n allen op leven naar mijn idee begon te veranderen, vond ik dat ik ook de barricades op moest. Dat gaat niet eens alleen over lhbtiq+-rechten, maar veel meer. Ons land wordt steeds conservatiever en de kloof tussen arm en rijk steeds groter. Ik snap dat mensen niet altijd voor anderen op kunnen komen door, bijvoorbeeld, uit angst voor geweld. Wanneer ik de deur uitga, maak ik onbewust ook een risicoanalyse. Een grote groep mannen op straat probeer ik te vermijden. Als niet-queermensen zich daar ook van bewust zijn en we allemaal ons steentje bijdragen, komen we misschien nog wel eens in Utopia terecht.’
smaakmakers 3
tekst: Michael Barzilay
fotografie: Sem Rietstap
‘Ik houd mijn mond niet’
Xtra Xceptit is een draghost en performer, verbonden aan de House of Holographic Hoes van Ma’MaQueen.
‘Respect, alles draait om wederzijds respect.
Er is veel onwetendheid onder de mensen, waardoor velen handelen uit angst. Maar nogmaals: alles komt neer op respect, ongeacht religie, seksuele voorkeur, gen- deridentiteit. Als we dat in acht zouden nemen, dan is het allemaal prima te doen.
Verkeerde beeldvorming begint bij de media. De ma- nier waarop verhalen op grote platforms worden verteld, hoe mensen worden neergezet en de manier waar- op er woorden worden gekozen. Het draagt allemaal bij aan het negatieve beeld van de queercommunity.
Ook wij, als lhbtiq+-gemeenschap, hebben werk te doen, maar we kunnen het niet alleen. We zoeken vaak de veiligheid van onze eigen bubbel op. Maar echte verandering vraagt dat we naar buiten treden en dat ook mensen buiten onze community zich actief uitspreken. Juist wanneer we er niet bij zijn. Op een verjaardag, op het werk, aan de eettafel. Dáár moet het gesprek gevoerd worden. Bondgenootschap betekent niet zwijgen uit ongemak, maar spreken uit overtuiging.
Kijk, vroeger leek het allemaal vrijer en waren de onderliggende kwesties minder zichtbaar. Tegenwoordig ligt alles meer aan de oppervlakte en wordt er meer getoond vanwege social media. Dat is voor alle partijen soms erg confronterend. Maar we zullen toch allemaal met elkaar moeten leven en vooral samen bruggen moeten bouwen.
Ik houd mijn mond niet. Als mensen bijvoorbeeld zeggen dat het allemaal ligt aan “groepjes jongeren” of aan de religie van mensen met een migratieachtergrond, dan gaat er bij mij meteen een alarm af. Dat soort framing is schadelijk, onterecht en stigmatiserend en daar spreek ik me over uit. Ook op het podium laat ik zien dat je trots mag zijn op wie je bent, zonder dat je in een hokje hoeft te passen. Mede dankzij mijn zoon, die gay is, heb ik mijn eigen queer zijn meer omarmd, maar ook veel geleerd over de queercommunity. Door hem ben ik me gaan verdiepen, heb ik nieuwe perspectieven leren zien en ben ik enorm gegroeid als mens. Dat is wat ik ook aan anderen wil meegeven: wees bereid om te leren. Sta open voor verhalen die je nog niet kent. Verandering begint niet alleen bij ons. Juist buiten de community moet het gesprek worden gevoerd. Op plekken waar mensen denken dat het gesprek niet over hen gaat. Je hoeft geen queer te zijn om je uit te spreken.’
smaakmakers 4
tekst: Mark Boninsegna
fotografie: Sem Rietstap
‘De Pride gaat ook over bezinning en protest’
Ro/Rox/Roxy/Roxana Verwey is host, theatermaker, kunstenaar en nog veel meer.
Ro/Rox/Roxy/Roxana Verwey is geboren en getogen in Rotterdam. De vier namen die Ro gebruikt, weerspiegelen een deel van hun persoonlijkheid. Hen omschrijft zichzelf als mens, wereldreiziger, levensgenieter. Ro is acteur, host, theatermaker, bewegingskunstenaar en maakt beleid omtrent kunst en talentontwikkeling.
‘Naast het feest dat Pride is, gaat het ook om bezin- ning en protest, want dát is wat Pride is. Het is ook belangrijk om tijdens Pride stil te staan bij de mensen die ons voor zijn gegaan en gezorgd hebben dat we Pride kunnen vieren. Om het gevoel van de Pride Week het hele jaar door te trekken, moet er eerst ander beleid ontstaan voor de queercommunity, door onder andere meer queerplekken te creëren. Er zijn niet zoveel plekken waar de community echt zichzelf kan zijn. Het is heel belangrijk om resources, plekken voor vooral bij- voorbeeld transpersonen, sekswerkers en mensen die mindervalide zijn, te creëren. Voor de zwarte queercommunity zijn er ook niet heel veel plekken om naartoe te gaan. Er is niet echt een café waar ik in kan lopen en waarbij ik me gerepresenteerd voel. Het is belangrijk om je veilig te kunnen voelen wanneer je ergens binnenstapt. Belangrijk is ook om betere of transparantere meldpunten te realiseren waar je echt je verhaal kan doen, wanneer je wordt bejegend of in elkaar wordt geslagen, wat nog steeds regelmatig voorkomt in de community. Persoonlijk ben ik nooit fysiek aangevallen, maar wel verbaal. Ook tijdens de Pride Week voelt overigens, helaas, niet iedereen zich veilig. Met mijn platform Queer Safer Spaces organiseer ik bijeenkomsten gecentreerd op de BIPOC-community, waarbij iedereen vaak welkom is. Dat doe ik, omdat deze groep het minst gezien wordt. Ik denk dat als je aandacht geeft aan niet zulke zichtbare groepen, je dan ruimte geeft aan eenieder om te zijn.’
smaakmakers 5
tekst: Michael Barzilay
fotografie: Sem Rietstap
‘Ook als ik geen nagellak draag, ben ik queer’
Bas van der Kruk is actief als host, performer, theatermaker en choreograaf.
Bas maakt theater en dans. Daarnaast begeleidt hij bij bedrijven als zzp’er jonge mensen om inzicht te krijgen in hoe je impact kan maken, terwijl je dichtbij jezelf blijft. In zijn dans- en theatervoorstellingen probeert hij het publiek actief deel te laten nemen. Om ondanks dat deze mensen elkaar grotendeels niet kennen hen te laten ervaren hoe het is om als individu een bijdrage aan het collectief te leveren.
‘Het is heel fijn dat er een Pride Week is in Rotterdam. Ik denk dat het ook goed is dat de community dan heel zichtbaar is. Ik heb het idee dat de maatschappij aan het verharden is, waardoor het voor sommigen lijkt alsof het oké is om je negatief te uiten tegenover de queergemeenschap en in het bijzonder transgenderpersonen. Het zichtbaar zijn en door ruimte te blijven claimen om te laten zien dat wij hier zijn en niet weggaan is, denk ik, heel belangrijk. We leven in een pluralistische samenleving waar allemaal verschillende denkbeelden naast elkaar mogen bestaan en dat betekent dat wij ook zichtbaar mogen zijn. Door deze confrontatie creëer je bewustwording.
Het is belangrijk om het stukje dat wij met ons allen in deze week neerzetten dan ook het hele jaar door te trekken. Toen ik me er door anderen bewust van werd dat het bij mij zichtbaar is dat ik queer ben, heb ik een omkanteling gemaakt en ben ik daarmee meer gaan spelen. Als ik geen nagellak draag, ben ik nog steeds queer. Waarom zou ik me dan inhouden bij dingen die ik leuk vind en waar ik me goed bij voel? Door dichtbij mijzelf te blijven, ook in situaties waar mensen minder gewend zijn aan queers, kan die confrontatie helpen om te laten zien dat het allemaal oké is.’
smaakmakers 6
tekst: Michael Barzilay
fotografie: Sem Rietstap
‘We moeten vechten voor wat we nu hebben’
Hedwich Vigelandzoon is tophairstylist en verzorgt o.a. de kapsels van beroemde modellen bij couture shows en het filmfestival van Cannes.
‘Ik ga maandelijks naar club “Mankracht”, zie het als een soort queeralternatief voor de Lions Club. Daar zitten mensen van verschillende pluimage in; mensen uit directies, artsen, van alles en nog wat. Ze hebben met elkaar gemeen dat ze gay zijn en dat ze elkaar daar kunnen ontmoeten. We willen daar, o.a. door het organiseren van netwerkborrels en lezingen, ook proberen jongeren aan te trekken.
Als ik luister naar de verhalen van de jongeren van nu, dan heb ik het relatief makkelijk gehad. Ik ben nooit in elkaar geslagen. Toen ik jong was, werkte ik in Gay Palace, een van de populairste clubs van Rotterdam. Alles ging bij mij betrekkelijk voortvarend. Ik heb een goeie carrière gehad, veel in het buitenland geweest. En in de mode, waarin ik werk, haar en make-up, is het natuurlijk ook helemaal geen ding. Ik ben verwend en daardoor altijd wat minder activistisch geweest. Daar was vroeger ook minder behoefte aan. Wat ik mooi vond, was dat we een tijdje terug die dragshows op tv hadden, waarbij macho’s en hardcore heteromannen als Peter R. de Vries zich toch even in die outfits hesen en daarmee hun stem hebben laten horen. Dat kunnen we meer gebruiken, want soms lijkt het alsof dat wat we in de jaren ’80 en ’90 hebben verworven, compleet is teruggedraaid. Dat is gelukkig niet zo, al kan je wel vaststellen dat er opnieuw gestreden moet worden, omdat er discussie is en meer agressie en minder acceptatie is. We moeten in elk geval vechten om te behouden wat we nu hebben.
We zouden prominente figuren, acteurs, ondernemers, atleten en modeontwerpers als Dolce & Gabbana, Yves Saint Laurent, Karl Lagerfeld, Victor & Rolf, kortom, het hele topsegment, dat veel voor de queer-community betekend heeft en nog betekent, sowieso veel meer in de picture moeten laten treden. Gelukkig staan er ook anderen op. Denk aan Madonna, Lady Gaga, Harry Styles en vele andere iconen uit de mode- en muziekindustrie die voor de gemeenschap opkomen. Zij doen heel erg veel en inspireren andere branches hetzelfde te doen.’
smaakmakers 7
tekst: Michael Barzilay
fotografie: Sem Rietstap
‘Voor mij is het hele jaar Pride’
Nico Musebrink is artistiek leider van Rotterdam Pride en het Vrije Volk Festival, dj als ICONICC en programmeur bij het Kralingse Bos Festival. Zijn partner Jordan Roy is artiest en vocal coach en o.a. bekend van tv-programma’s als X-Factor en Better Than Ever. Verder is hij oprichter van de Jordan Roy Vocal Academy en organiseert hij ‘Vocal Night’s’ in Rotterdam.
JORDAN ROY
‘Pride is een protest. Ik denk dat we het hele jaar door op een positieve manier van ons moeten laten horen. En dan niet alleen maar feestjes geven, maar ook zeker goede onderwerpen en thema’s onder de aandacht brengen bij talkshows, podcasts en bladen, zodat mensen zich bewust blijven van wat er speelt. En aan de queercommunity: blijf jezelf. Dus gewoon hand in hand blijven lopen voor meer zichtbaarheid. Dat vereist moed. Ik bracht m’n eigen nummer Man uit. Dat gaat over dat je als man, ongeacht je geaardheid, moet kunnen dragen wat je wilt. Op de cover sta ik in een grote roze jurk – die thema’s komen veel terug in mijn muziek. In mijn zangschool en in mijn persoonlijk leven ben ik unapologetic mezelf en dat draag ik ook uit in mijn omgeving.’
NICO MUSEBRINK
‘Pride gaat bij mij sowieso het hele jaar door. Dat is nu juist de reden waarom Pride nodig is. Bij Pride voelt alles veiliger. Die week is helemaal voor jou. Pride is de community die mensen – ook buiten de gemeenschap – samenbrengt, die ons als community meer zichtbaar maakt en onderwerpen bespreekbaar maakt. Daarmee hoop je dat je een dusdanige impact kunt hebben op de rest van het jaar. Het thema van Rotterdam Pride is dit jaar “Queertopia”. Ik heb daarvoor gekozen, omdat je als stad in die ene dikke week ook met z’n allen, met verschillende organisaties, binnen en buiten de community en de gemeente iedereen tot nadenken aanzet: wat is jouw Queertopia? Hoe willen we dat vormgeven? Hoe willen we met z’n allen in deze stad samenleven? Dat mag utopisch zijn, maar als we daar allemaal over nadenken en aan werken, dan kan het werkelijkheid worden.’